Từ thực tiễn những năm qua, mặc dù trong điều kiện còn có nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh của ngành Than, mô hình tổ chức có những bất cập, song với sự quyết tâm rất lớn của đội ngũ cán bộ đảng viên trong toàn Đảng bộ, sự phối hợp rất có hiệu quả của các tổ chức trong hệ thống chính trị của toàn Ngành, hoạt động của Đảng bộ TQN luôn được duy trì có hiệu quả, khẳng định được vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng trong toàn hệ thống của Đảng bộ, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu của toàn Ngành, của tỉnh mà Đảng và Nhà nước giao cho, xứng đáng là hạt nhân lãnh đạo trong hệ thống chính trị của Đảng bộ. Với kết quả đạt được, năm 2007, Đảng bộ TQN đã được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì; năm 2016 được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất.
Đảng bộ TQN được thành lập theo Quyết định số 43 - QĐ/TU ngày 13/7/1996 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh, là Đảng bộ cấp trên cơ sở, trực thuộc Tỉnh ủy Quảng Ninh, bao gồm các tổ chức cơ sở đảng trong các đơn vị thuộc Tổng Công ty Than Việt Nam, nay là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đóng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; toàn Đảng bộ khi thành lập có 29 chi, đảng bộ cơ sở, với 10.652 đảng viên.
Đến nay, Đảng bộ Than Quảng Ninh hiện có 40 cơ sở đảng trực thuộc (36 đảng bộ, 04 chi bộ), 8 đảng bộ bộ phận, 899 chi bộ trực thuộc, trên 18.800 đảng viên. Các doanh nghiệp/đơn vị có tổ chức đảng trực thuộc Đảng ủy Than Quảng Ninh với nhiều mô hình khác nhau: 30 doanh nghỉệp/đơn vị do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn Điêu lệ (trong đó có Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh trực thuộc Bộ Công thương); 09 doanh nghiệp do TKV nắm giữ dưới 50% vốn Điều lệ và Chi bộ Cơ quan Đàng - Đoàn Than Quảng Ninh; 04 đảng bộ cơ sở có số lượng đảng viên lớn từ 1000 đến 1.400 đàng viên (Đảng bộ Công ty Than Vàng Danh, Than Mạo Khê, Than Uông Bí và Than Hạ Long); 13 cơ sờ đảng có từ 500 đến 1000 đảng viên.
Từ tháng 10/1998 đến ngày 13/4/2021 thực hiện Quy định số 713- QĐ/TU của Tỉnh ủy Quảng Ninh. Từ ngày 14/4/2021, thực hiện Quy định số 195-QĐ/TƯ của Tỉnh ủy Quảng Ninh, Đảng bộ Than QN có vị trí là tổ chức đảng đặc thù trong doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Tỉnh ủy Quảng Ninh; là đảng bộ cấp trên trực tiếp của một số tổ chức cơ sở đảng trong doanh nghiệp, đơn vị là chi nhánh, công ty con, công ty liên kết thuộc TKV quản lý và một số tổ chức cơ sở đảng trong doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp không trực thuộc TKV trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Đảng bộ Than Quảng Ninh là đảng bộ cấp trên cơ sở có chức năng lãnh đạo các tổ chức cơ sờ đảng trực thuộc thực hiện nhiệm vụ chính trị, xây dựng tổ chức cơ sờ đảng trong sạch, vừng mạnh gắn với xây dựng doanh nghiệp, đơn vị và đoàn thể trong doanh nghiệp, đơn vị vững mạnh; kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng trực thuộc chấp hành Điều lệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của cấp ủy cấp trên và của Đảng ủy Than Quàng Ninh. Tham gia, đề xuất với Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy về các chủ trương, giải pháp lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng đảng đối với tổ chức cơ sở đảng trực thuộc.
Ngày 10/10/1994, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định thành lập Tổng Công ty Than Việt Nam (TVN) với 46 đơn vị thành viên, trong đó có 29 đơn vị nằm trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Đó là khối các đơn vị lớn, chủ yếu thực hiện nhiệm vụ khai thác, kinh doanh than (chiếm 90% sản lượng cua TVN thời điểm đó) và khối các đơn vị cơ khí, trường dạy nghề của TVN.
Lúc này cả 29 đơn vị trên có công tác chuyên môn trực thuộc TVN (trụ sở chính tại Hà Nội), song tổ chức đảng lại trực thuộc Tỉnh ủy Quảng Ninh. Do vậy có những bất cập trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên đối với các cơ sở vì các tổ chức không đồng bộ. Bên cạnh đó, số lượng tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lớn gây khó khăn cho Tỉnh ủy Quảng Ninh trong việc theo dõi, nắm bắt tình hình hoạt động của đơn vị trực thuộc.
Để khắc phục những hạn chế nêu trên và phát huy tốt hơn vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng trong doanh nghiệp, ngày 13/7/1996 Ban Thường vụ tỉnh ủy Quàng Ninh ban hành Quyết định số 43-QĐ/TU thành lập Đảng bộ Than Quảng Ninh (TQN) là Đảng bộ cấp trên cơ sở, trực thuộc Tỉnh ủy Quảng Ninh.
Các kỳ Đại hội Đảng bộ Than QN
Từ khi thành lập đến nay, Đảng bộ TQN đã trải qua 5 kỳ đại hội:
Đại hội đại biểu Đảng bộ TQN lần thứ I: Được tổ chức từ ngày 08 - ¬09/8/1997. Ban Chấp hành (BCH) Đảng bộ có 35 đồng chí, Ban Thường vụ (BTV) có 11 đồng chí, đồng chí Nguyễn Danh Ký được bầu là Bí thư Đảng ủy.
Đại hội đại biểu Đảng bộ TQN lần thứ II: Được tổ chức từ ngày 17 - 18/4/2003, BCH Đảng bộ có 33 đồng chí, BTV có 11 đồng chí, đồng chỉ Bùi Văn Khích được bầu là Bí thư Đảng ùy.
Tháng 10/2005, Đang bộ TQN tổ chức Đại hội đại biểu tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ X của Đảng, được Trung ương và Tỉnh uỷ Quảng Ninh đồng ý nhiệm kỳ Đại hội II kéo dài đến năm 2010.
Đại hội đại biểu Đảng bộ TQN lần thứ III: Được tổ chức từ ngày 22 - 23/7/2010, BCH có 33 đồng chí, BTV có 11 đồng chí, đồng chí Bùi Văn Khích được bầu là Bí thư Đảng ủy.
Đại hội đại biểu Đảng bộ TQN lần thứ IV: Được tổ chức từ ngày 25 - 26/6/2015, BCH Đảng bộ có 33 đồng chí. BTV có 11 đồng chí, đồng chí Ngô Hoàng Ngân được bầu làm Bí thư Đảng ủy.
Đại hội đại biểu Đảng bộ Than QN lần thứ V: Được tổ chức trong hai ngày 27-28/5/2020, Đại hội bầu Ban Chấp hành Đàng bộ gồm 31 đồng chí, Ban Thường vụ gồm 10 đồng chí, đồng chí Vũ Anh Tuấn được bầu làm Bí thư Đảng ủy.
Những kết quả nổi bật Đảng bộ TQN đạt được trong 25 năm qua
Trong công tác xây dựng Đảng
25 năm qua, mặc dù cơ cấu tổ chức không đồng bộ, số lượng cơ sở đảng và đảng viên cổ sự biến động; song với truyền thống "Kỷ luật và đồng tâm", với tinh thần sáng tạo, đội ngũ cán bộ, CNVC trong Đảng bộ Than QN đã vượt qua khó khăn, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của toàn Đảng bộ nói chung, nhiệm vụ của các chi, đảng bộ cơ sở nói riêng.
Công tác tuyên giáo và dân vận luôn được quan tâm và có sự đôi mới trên nhiều mặt hoạt động, đã góp phần ổn định tư tưởng, giữ vững niềm tin của cán bộ, đảng viên, CNVC và người lao động trong Đảng bộ vào sự lãnh đạo của Đảng. Bồi dường kết nạp đảng cho gần 35.198 quần chúng ưu tú, 24.740 đảng viên mới được học lý luận chỉnh trị, 14.838 lượt ủy viên cấp uỷ và bí thư chi bộ được bồi dưỡng nghiệp vụ, đào tạo trung cấp chính trị cho 4.028 học viên, 1.910 đồng chỉ được đào tạo trình độ cao cấp chính trị; 4.050 lượt cán bộ làm công tác đảng được bôi dưỡng nghiệp vụ.
Việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được triển khai rộng khắp với nhiều hình thức phong phú, phù hợp với từng đơn vị đã có sức lan toà, tạo sự chuyển biến không chi trong nhận thức mà còn tác động trực tiếp đến việc làm của mỗi cán bộ, đảng viên trong toàn đảng bộ. Những năm qua, đã có nhiều tập thể và cá nhân được Trung ương, tỉnh uỷ Quảng Ninh khen thưởng. Đặc biệt từ năm 2019 đến nay nội dung xây dựng hình ảnh Người Thợ mỏ - Người Chiến sỹ được các cấp ủy quan tâm, chỉ đạo đang có sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn Đảng bộ Than QN, trong Tập đoàn và dần lan tỏa trong tỉnh Quảng Ninh.
Việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) được tổ chức thực hiện nghiêm túc, đúng tiến độ. Với tinh thần thẳng thắn góp ý xây dựng, nhìn thẳng vào sự thật để nhận diện hạn chế, khuyết điểm của mỗi cấp ủy. Do đó, đã có sự chuyển biến tích cực từ nhận thức đến hành động của cấp ủy và cán bộ đảng viên các đơn vị, nhất là sự chuyển biến trong việc phát huy vai trò của người đứng đầu.
Kịp thời kiện toàn tổ chức và cán bộ đàng trong quá trình Tập đoàn tái cơ cấu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; quy định biên chế chuyên trách đảng và nhất thể hóa 1 sổ chức danh công tác đảng của cơ sở, thực hiện lộ trình nhất thể hóa chức danh thủ trưởng đơn vị/bí thư cấp ủy.
Công tác kiểm tra, giám sát được các cấp uỳ tập trung lãnh đạo thực hiện đạt kết quả tích cực. Qua đó đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành kỷ luật của tổ chức đảng và đảng viên, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng; góp phan đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cùa tổ chức đàng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; góp phần ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, CNVC trong Đảng bộ.
Trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động SXKD
Ngay từ những ngày đầu khi mới thành lập, để khắc phục sự không đồng bộ trong mô hình tồ chức, Đảng ủy TQN đã phối hợp vói các đồng chí lãnh đạo TKV trong việc lãnh đạo tổ chức thực hiện các giải pháp trong sàn xuất kinh doanh (SXKD), đầu tư đổi mới công nghệ theo hướng hiện đại hoá, đẩy mạnh sản xuất than: và các ngành nghề như sản xuất cơ khí, vật liệu nổ công nghiệp, xây dựng, dịch vụ; xoá bỏ tình trạng SXKD than trái phép, lập lại trật tự trong sản xuất và kinh doanh than. Tổ chức các phong trào thi đua yêu nước tạo thành một khí thế thi đua sôi nổi trong lao động sản xuất của cán bộ, đảng viên CNVC toàn ngành. Đến nay, công tác phối hợp ngày càng được mở rộng, ngoài việc phối hợp với Đảng ủy Tập đoàn, Ban Thường vụ Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam; Đảng ủy Than QN còn ký quy chế phối hợp với các thành ủy, huyện ủy và Bộ CHQS tỉnh nơi có những hoạt động liên quan đến SXKD than và người lao động trong Đảng bộ); có kế hoạch phối hợp với Ủy ban Kiềm tra, Ban Tuyên giáo tỉnh ủy Quảng Ninh. Thông qua đó nội lực, ngoại lực được tập trung phát huy, góp phần tạo môi trường lành mạnh trong thực hiện nhiệm vụ nói chung, nhiệm vụ SXKD nói riêng.
Từng bước vượt qua những thách thức lớn; SXKD hầu hết các đơn vị có lãi, bảo toàn và phát triển vốn; điều kiện làm việc, ăn, ở, đi lại, nghỉ ngơi, thu nhập của người lao động không ngừng được cải thiện.
Lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị tập trung nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp theo tinh thần nghị quyết của Trung ương, từ khi Tổng Công ty Than việt Nam chuyển thành Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sàn Việt Nam theo Quyết định số 345/2005/QĐ-TTg ngày 26/12/2005 của Thủ tướng Chính phủ, hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con; tiếp đến là thực hiện Quyết định 314/TTg của Thù tướng Chính phủ vê tái cơ cấu tập đoàn. Bộ máy quản lý các cấp và mô hình tổ chức ngày càng được tinh gọn, do đó các doanh nghiẹp trong Đảng bộ đã nâng cao được trách nhiệm, tính chủ động trong SXKD.
Than sản xuất và tiêu thụ đều tăng nhanh: Năm 1997 thực hiện được 10,7 triệu tấn than thương phẩm, đạt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội VIII của Đảng đề ra. năm 2000, tăng 40,7% so với năm 1995. Năm 2015, sản lượng than nguyên khai đạt 37,7 triệu tấn, so với cùng kỳ năm 2014 bằng 101%; tiêu thụ than 35,5 triệu tấn, bằng 102% so với cùng kỳ năm 2014.
Giai đoạn 2015-2020, trong nửa đầu nhiệm kỳ gặp nhiều khó khăn do Chính phủ cho phép thêm một sổ doanh nghiệp được cung cấp than cho các nhà máy nhiệt điện, dẫn đến thị trường than bị thu hẹp, công tác tiêu thụ than phải cạnh tranh gay gắt, lượng than tồn kho tăng cao, có thời điểm toàn Tập đoàn tồn kho gần 12 triệu tấn. Đặc biệt các đơn vị sản xuất than vùng miền Tây tồn kho nhiều như: Than Vàng Danh, Uông Bí, Nam Mẫu, vì vậy Tập đoàn đã điều chỉnh kế hoạch sản xuất để gỉảm tồn kho. Tổng sản lượng than nguyên khai sản xuất giai đoạn 2016 - 2020 là 188 triệu tấn, than thương phẩm 185,7 triệu tấn, sản lượng than tiêu thụ đạt trên 200 triệu tấn, tâng hơn 17 triệu tẩn so với giai đoạn 2010-2015. Doanh thu toàn Tập đoàn 606,2 nghìn tỷ đồng; trong đó doanh thu than 323,6 nghìn tỷ đồng, tăng 20% so với giai đoạn 2010-2015.
Đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, đảng viên, CNVC và người lao động ngày càng được nâng lên: Năm 1997 thu nhập bình quân 910.000đ/người - tháng, năm 2010 đạt 6,2 triệu đồng/người-tháng; năm 2015 đạt 9 triệu đông/người- tháng, đến năm 2020, thu nhập tiền lương bình quân toàn Tập đoàn đạt 12,8 triệu đồng/người - tháng, tăng 42% so với năm 2015. Các điều kiện phương tiện đi lại, làm việc, sinh hoạt, rèn luyện nâng cao thể lực, hường thụ văn hoá, chăm sóc sức khoẻ, khám chữa bệnh, điêu dường ngày càng được đầu tư xây dựng theo hướng hiện đại hơn, tiện ích hơn, chất lượng cao hơn góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động. Hằng năm, bằng nhiều nguồn kinh phí, tổ chức cho hàng nghìn lượt CNVC đi nghỉ cuối tuần, nghỉ dưỡng sức, tham quan trong và ngoài nước.
Trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của các đoàn thể chính trị - xã hội
Hoạt động cùa các đoàn thể chính trị - xã hội được quan tâm chỉ đạo. Do đó, các tổ chức đoàn thể đã thực hiện tốt chức năng của minh, góp phần hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị.
Các tổ chức phong trào thi đua yêu nước, phong trào văn hoá thể thao trong CNVC được phát triên rộng khắp; một số hoạt động mang đậm nét đặc thù của ngành Than như: phong trào “ Năng suất cao, năng suất kỳ lục”, “ Thợ giỏi, bàn tay vàng”, “ Các khu tập thể, các nhà ăn, các trạm y tế công nhân mỏ điển hình, văn minh, hoàn thành kế hoạch hàng năm trước ngày 12/11”, chương trình giao lưu "Sao mai trên đât mỏ", “Tháng công nhân”, “Tháng thanh niên”, “Hành trình vì biển đảo”,....
Các hoạt động giáo dục truyền thống được chỉ đạo thực hiện: kỷ niệm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam; tổ chức các hoạt động kỳ niệm Ngày truyền thông công nhân vùng mỏ - truyền thống ngành Than, gắn với khẩu hiệu “Kỷ luật và đông tâm”; Kỷ niệm 15 năm, 20 năm, 25 năm Ngày thành lập Đảng bộ Than QN, ngày thành lập các đơn vị, ngày thành lập các tổ chức đoàn thể.
Qua 25 năm, hoạt động Đảng bộ Than Quảng Ninh đã góp phần cùng Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đáp ứng nhu cầu than cho nền kinh tế đất nước, tham gia đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đời sống vật chất và tinh thần của người lao động được cải thiện rõ rệt; đội ngũ công nhân mỏ ngày càng lớn mạnh về sổ lượng và chất lượng, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn đảm bảo, hoạt động của các đoàn thể quần chúng tiếp tục được đổi mới, phát huy tốt. Công tác xây dựng Đảng được đổi mới, vai trò lãnh đạo của tồ chức Đảng trong doanh nghiệp được giữ vững, đội ngũ cán bộ, đảng viên ngày càng trưởng thành, lớn mạnh. Truyền thống “Kỷ luật và đồng tâm” được nêu cao trong toàn hệ thống chính trị, tạo ra sức mạnh tổng hợp để phát triển ngành Than. Với thành tích xuất sắc của cán bộ, đảng viên, CNVC toàn Đảng bộ, năm 2007 Đảng bộ Than QN đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng Nhì; năm 2015 được Chủ tịch nước quyết định tặng Huân chương lao động hạng Nhất; năm 2020 được Tỉnh ủy Quảng Ninh công nhận là Đảng bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Phát huy những thành tích đã đạt được, trong giai đoạn tiếp theo Đảng bộ TQN đã đề ra và quyết tâm thực hiện mục tiêu: Phát huy truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đẩu của Đảng; xây dựng Đảng bộ Than Quảng Ninh trong sạch, vững mạnh, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam phát triển bền vững, góp phần xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, là một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện của phía Bắc./.